Chapters 2 (54-72), 10, 12, 15
6.58 mb MP3 Download HERE, recorded at Kanyapeeth, Varanasi.
GĪTĀ
DHYĀNAM om 1 pārthāya pratibodhitām bhagavatā nārāyanena svayam vyāsena grathitām purāna muninā madhye mahābhāratam advaitāmrita varshinīm bhagavatīm ashtā dashā
dhyāyinīm amba tvām
anusamdadhāmi bhagavad gīte
bhava dveshinīm 2 namo stute
vyāsa vishāla budhe phullāravindāyata patra
netra yena tvayā
bhārata tailapūrnah prajvālito jñānamayah pradīpah 3 prapanna pārijātāya totravetraika pānaye jñāna mudrāya krishnāya
gītāmrita duhe namah 4 sarvopanishado gāvo
dogdhā gopāla nandanah pārtho vatsah
sudhīr bhoktā dugdham
gītāmritam mahat 5 vasudeva sutam
devam kamsa cānūra mardanam devakī paramānandam krishnam vande jagad
gurum 6 bhīshma drona
tatā jayadratha jalā gāndhāra nīlotpalā shalya grāhavatī kripena
vahanī karnena velākulā ashvatthāma vikarna
ghora makarā duryodhanāvartini sottīrnā khalu
pāndavai ranā nadī kaivartakah keshavah 7 pārāsharya vacah
sarojam amalam gītārtha gandhotkatam nānākhyānaka kesaram
hari kathā sambodhanā bodhitam loke sajjana
shat padair aharahah pepīyamānam mudā bhūyād bhārata pamkajam kalimala pradhvamsi nah
shreyase 8
mūkam karoti vācālam pangum langhayate
girim yatkripā tam
aham vande paramānanda mādhavam 9 yam brahmā
varunendra rudra marutah stunvanti divyaih
stavaih vedaih sānga
pada kramopanishadaih gāyanti yam
sāmagāh dhyānāvasthita tadgatena
manasā pashyanti yam
yoginah yasyāntam na
viduh surāsuraganā devāya tasmai
namah CHAPTER
2 arjuna
uvāca 54 sthita-prājñasya kā
bhāshā samādhi-sthasya keshava sthita-dhīh kim
prabhāsheta kim āsīta vrajeta kim shrī bhagavān uvāca 55
prajahāti yadā kāmān sarvān pārtha
manogatān ātmany evā 'tmanā tushtah sthita-prajñas tado 'cyate 56 duhkh
eshv anu dvigna manāh sukh eshu vigata sprihah vīta-rāga-bhaya-krodhah sthita-dhīr munir
ucyate 57 yah sarvatrā 'nabhi snehas tat-tat prāpya
shubhā 'shubham nā
'bhinandati na dveshti tasya prajñā
pratishthitā 58 yadā samharate
cāyam kūrmo
'ngānī 'va sarvashah indriyānī
'ndriyārthebhyas tasya prajñā
pratishthitā 59 vishayā vinivartante nirāhārasya dehinah rasa-varjam raso 'py
asya param drishtvā nivartate 60 yatato hy api kaunteya purushasya vipashcitah indriyāni pramāthīni haranti prasabham
manah 61 tāni sarvāni samyamya yukta āsīta mat-parah vashe hi
yasye 'ndriyāni tasya prajñā
pratishthitā 62 dhyāyato vishhayān pumsah sangas teshū 'pajāyate sangāt sanjāyate kāmah kāmāt krodho 'bhijāyate 63 krodhād bhavati
sammohah sammohāt smriti-vibhramah smriti-bhramshād buddhi-nāsho buddhi-nāshāt pranashyati 64 rāga-dvesha-viyuktais tu vishayān indriyaish
caran ātmavashyair vidheyātmā prasādam adhigacchati 65 prasāde sarva-duhkānām hānir asyo 'pajāyate prasannacetaso hy
āshu buddhih paryavatishthate 66 nā
'sti buddhir ayuktasya na cā 'yuktasya bhāvanā na cā 'bhāvayatah shāntir ashāntasya kutah
sukham 67 indriyānām hi
caratām yan ano 'nuvidhīyate tad asya
harati prajñām vāyur nāvam
ivā 'mbhasi 68 tasmād yasya
mahābāho nigrihītānī sarvashah indriyānī
'ndriyārthebhyas tasya prajñā
pratishthitā 69 yā nishā
sarva-bhūtānām tasyām jāgarti samyamī yasyām jāgrati bhūtāni sā nishā
pashyato muneh 70 āpūryamānam acala-pratishtham samudram āpah
pravishanti yadvat tadvat kāmā yam pravishanti sarve sa shāntim āpnoti na kāmakāmi 71 vihāya kāmān yah sarvān pumāmsh carati
nihsprihah nirmamo nirahamkārah sa shāntim
adhigacchati 72 eshā brāhmī sthitih pārtha nai
'nām prāpya vimuhyati sthitvā
'syām anta-kāle 'pi brahma-nirvānam ricchati OM TAT
SAT ity
shrīmad bhagavad gītāsūpanishatsu brahma
vidyāyām
yogashāstre shrī
krishnā 'rjuna samvāde sāmkhya-yogo nāma dvitīyo
'dhyāyah CHAPTER
10 shrī
bhagavān uvāca 1 bhūya eva
mahā-bāho shrinu me
paramam vacah yat te 'ham
prīya mānāya vakshyāmi hita-kāmyayā 2 na me
viduh sura-ganāh prabhavam na
maharshayah aham ādir
hi devānām maharshīnām ca
sarvashah 3 yo mām
ajam anādim ca vetti loka-maheshvaram asammūdhah sa
martyesu sarva
pāpaih pramucyate 4 buddhir jñānam
asam mohah kshamā satyam
damah shamah sukham duhkham
bhavo 'bhāvo bhayam cā 'bhayam eva ca 5 ahimsā samatā
tushtis tapo dānam
yasho 'yashah bhavanti bhāvā bhūtānām matta eva
prithag-vidhāh 6 maharshayah sapta
pūrve catvāro manavas
tathā mad-bhāvā mānasā jātā yeshām loka
imāh prajāh 7 etām vibhūtim yogam ca mama yo
vetti tattvatah so
'vikalpena yogena yujyate nā 'tra samshayah 8 aham sarvasya
prabhavo mattah sarvam
pravartate iti matvā
bhajante mām budhā bhāva-samanvitāh 9 mac-cittā mad-gata-prānā bodhayantah parasparam kathayantash ca
mām nityam tushyanti ca
ramanti ca 10 teshām satata-yuktānām bhajatām prīti-pūrvakam dadāmi buddhi-yogam tam yena mām
upayānti te 11 teshām evā 'nukampā ’rtham aham ajñāna-jam tamah nāshayāmy ātma-bhāvastho jñāna-dīpena bhāsvatā arjuna uvāca 12 param brahma
param dhāma pavitram paramam
bhavān purusham shāshvatam divyam ādi
devam ajam vibhum 13 āhus tvām
rishayah sarve devarshir nāradas tathā asito devalo
vyāsah svayam cai 'va
bravīshi me 14 sarvam etad
ritam manye yan mām
vadasi keshava na hi
te bhagavan vyaktim vidur devā
na dānavāh 15 svayam evā 'tmanā 'tmānam vettha tvam
purushottama bhūta-bhāvana bhūtesha deva-deva jagat-pate 16 vaktum
arhasy asheshena divyā hy
ātma-vibhūtayah yābhir vibhūtibhir lokān imāms tvam
vyāpya tishthasi 17 katham
vidyām aham yogims tvām sadā
paricintayan keshu
keshu ca bhāveshu cintyo 'si bhagavan
mayā 18 vistarenā 'tmano yogam vibhūtim ca
janārdana bhūyah kathaya
triptir hi shrinvato nā 'sti me 'mritam shrī
bhagavān uvāca 19 hanta te
kathayishyāmi divyā hy ātma
vibhūtayah prādhānyatah kuru-shreshtha nā
'sty anto vistarasya me 20 aham ātmā gudākesha sarva-bhūtā
’shaya-sthitah aham ādish
ca madhyam ca bhūtānām anta
eva ca 21 ādityānām aham
vishnur jyotishām ravir
amshumān marīcir marutām asmi nakshatrānām aham
shashī 22 vedānām sāma-vedo 'smi devānām asmi
vāsavah indriyānām manash
cā 'smi bhūtānām asmi
cetanā 23 rudrānām shamkarash
cā 'smi vittesho yaksha-rakshasām vasūnām pāvakash cā 'smi meruh shikharinām aham 24 purodhasām ca
mukyam mām viddhi pārtha
brihaspatim senānīnām aham
skandah sarasām asmi
sāgarah 25 maharshīnām bhrigur
aham girām asmy
ekam aksharam yajñānām japa-yajño 'smi sthāvarānām himālayah 26 ashvatthah sarva-vrikshānām devarshīnām ca
nāradah gandharvānām citrarathah siddhānām kapilo
munih 27 uccaihshravasam ashvānām viddhi mām
amritodbhavam airāvatam gajendrānām narānām ca
narādhipam 28 āyudhānām aham
vajram dhenūnām asmi
kāmadhuk prajanash cā 'smi kandarpah sarpānān asmi
vāsukih 29 anantash cā 'smi nāgānām varuno yādasām aham pitrinām aryamā
cā 'smi yamah samyamatām aham 30 prahlādash cā 'smi daityānām kālah kalayatām aham mrigānām ca
mrigendro 'ham vainateyash ca pakshinām 31 pavanah pavatām asmi rāmah shastra-bhritām aham jhashānām makarash
cā 'smi srotasām asmi
jāhnavī 32 sargānām ādir antash ca madhyam cai 'vā 'ham arjuna adhyātma-vidyā vidyānām vādah pravadatām aham 33 aksharānām akāro 'smi dvandvah sāmāsikasya ca aham evā ’kshayah kālo dhātā
'ham vishvato-mukhah 34 mrityuh sarva-harash cā 'ham udbhavash ca
bhavishyatām kīrtih shrīr
vāk ca nārīnām smritir medhā
dhritih kshamā 35 brihat-sāma tathā
sāmnām gāyatrī chandasām aham māsānām mārga-shīrsho 'ham ritūnām kusumākarah 36 dyūtam chalayatām asmi tejas tejasvinām aham jayo 'smi vyavasāyo 'smi sattvam sattvavatām aham 37 vrishnīnām vāsudevo 'smi pāndavānām dhanamjayah munīnām apy
aham vyāsah kavīnām ushanā
kavih 38 dando damayatām asmi nītir asmi
jigīshatām maunam cai 'vā 'smi guhyānām jñānam jñānavatām aham 39 yac cā 'pi
sarva-bhūtānām bījam tad
aham arjuna na tad
asti vinā yat
syān mayā bhūtam
carācaram 40 nā
'nto 'sti mama divyānām vibhūtīnām paramtapa esha tū 'ddeshatah prokto vibhūter vistaro
mayā 41 yad-yad vibhūtimat sattvam shrīmad ūrjitam eva vā tad tad
evā 'vagaccha tvam mama tejo 'msha-sambhavam 42 athavā bahunai 'tena kim jñātena tavā 'rjuna vishtabyā
'ham idam kritsnam ekāmshena sthito
jagat OM TAT
SAT ity
shrīmad bhagavad gītāsūpanishatsu brahma
vidyāyām yoga
shāstre shrī krishnā 'rjuna samvāde vibhūtiyogo nāma dashamo
'dhyāyah CHAPTER
12 arjuna
uvāca 1 evam
satatayuktā ye bhaktās twām
paryupāsate ye cā 'py
aksharam avyaktamm teshām ke
yogavittamāh shrī
bhagavān uvāca 2 mayy
āveshya mano ye
mām nityayuktā upāsate shraddhayā parayo
'petas te
me yuktatamā matāh 3 ye
tv aksharam anirdeshyam avyaktam paryupāsate sarvatragam acintyam
ca kūtastham acalam
ghruvamm 4 samniyamye 'ndriyagrāmam sarvatra samabuddhayah te prāpnuvanti mām eva sarvabhūtahite ratāh 5 klesho 'dhikataras teshām avyaktāsaktacetasām avyaktā hi
gatir duhkham dehavadbhir avāpyate 6 ye
tu sarvāni karmāni nayi samnyasya
matparāh ananyenaii
'va yogena mām dhāyanta upāsate 7 teshām aham samuddhartā mrityusamsārasāgarāt bhavāmi nacirāt pārtha mayy āveshitacetasām 8 mayy
eva mana ādhatsva mayi buddhim
niveshaya nivasishyasi mayy
eva ata ūrdhvam na samshayah 9 atha
cittam samādhātum na shaknoshi
mayi sthiram abhyāsayogena tato mām icchā 'ptum dhanamjaya 10 abhyāse 'py asamartho 'si matkarmaparamo bhava madartham api karmāni kurvan siddhim
avāpsyasii 11 athai
tad apy ashakto si kartum madyogam
āshritah sarvakarmaphalatyāgam tatah kuru
yatātmavān 12 shreyo
hi jñānam abhyāsāj jñānād dhyānam vishishyate dhyānāt karmaphalatyāgas tyāgāc chāntir anantaram 13 adveshtā sarvabhūtānām maitrah karuna
eva ca nirmamo nirahamkārah samaduhkhasukhah kshamī 14 samtushtah satatam yogī yatātmā dridhanishcayah mayy arpitamanobuddhir yo madbhaktah
sa me priyah 15 yasmān no 'dvijate loko lokān no 'dvijate
ca yah harshāmarshabhayodvegair mukto yah
sa ca me priyah 16 anapekshah shucir daksha udāsīno gatavyathah sarvārambhaparityāgī yo madbhaktah
sa me priyah 17 yo
na hrishyati na
dveshti na shocati
na kānkshati shubhāshubhaparityāgī bhaktimān yah
sa me priyah 18 samah
shatrau ca mitre
ca tathā mānāpamānayoh shītoshnasukhaduhkheshu samah sangavivarjitah 19 tulyanindāstutir mauni samtushto yena
kenacit aniketah sthiramatir bhaktimān me
priyo narah 20 ye
tu dharmyāmritam idam yathoktam paryupāsate shraddadhānā matparamā bhaktās te 'tīva me priyāh OM TAT
SAT ity
shrīmad bhagavad gītāsūpanishatsu brahma
vidyāyām yoga
shāstre shrī krishnā 'rjuna samvāde bhakti yogo
nāma dvādasho
'dhyāyah CHAPTER 15 shrī
bhagavān uvāca 1 ūrdhva-mūlam adhah-shākham ashvattham prāhur
avyayam chandāmsi yasya
parnāni yas tam
veda sa veda-vit 2 adhash co 'rdhvam
prasritās tasya shākhā guna-pravriddhā vishaya-pravālāh adhash ca
mūlāny
anusamtatāni karmānu
bandhīni manushya-loke 3 na rūpam
asye 'ha tatho 'palabhyate nā
'nto na cā 'dir na 'ca sampratishthā ashvattham enam
suvirūdha-mūlam asanga-shastrena dridhena
chittvā 4 tatah padam
tat parimārgitavyam yasmin gatā
na nivartanti bhūyah tam eva
cā 'dyam purusam prapadye yatah pravrittih
prasritā purānī 5 nirmāna-mohā jita-sanga-doshā adhyātma-nityā vinivritta-kāmāh dvandvair vimuktāh sukha-duhka-samjñair gacchanty amūdhāh padam avyayam tat 6 na tad
bhāsayate sūryo na shashānko na pāvakah yad gatvā
na nivartante tad dhāma
paramam mama 7 mamai
'vā 'msho jīva-loke jīva-bhūtah sanātanah manah shashthānī 'ndriyāni prakriti-sthāni karshati 8 sharīram yad
avāpnoti yac cā 'py
utkrāmatī 'shvarah grihītvai
'tāni samyāti vāyur gandhān ivā 'shayāt 9 shrotram cakshuh
sparshanam ca rasanam ghrānam eva ca adhishthāya manash
cā 'yam vishayān upasevate 10 utkrāmantam sthitam
vā 'pi bhuñjānam vā
gunānvitam vimūdhā nā 'nupashyanti pashyanti jñāna-cakshushah 11 yatanto yoginash
cai 'nam pashyanty ātmany
avasthitam yatanto
'py akritā ’tmāno nai 'nam pashyanty
acetasah 12 yad āditya-gatam tejo jagad bhāsayate 'khilam yac candramasi
yac cā 'gnau tat tejo
viddhi māmakam 13 gām āvishya ca bhūtāni dhārayāmy aham
ojasā pushnāmi cau 'shadhīh sarvāh somo bhūtvā rasā ’tmakah 14 aham vaishvānaro bhūtvā prāninām deham
āshritah prānā
’pāna-samāyuktah pacāmy annam
catur-vidham 15 sarvasya cā 'ham hridi samnivishto mattah smritir
jñānam apohanam ca vedaish ca
sarvair aham eva
vedyo vedānta-krid veda-vid
eva cā 'ham 16 dvāv imau
purushau loke ksharash cā 'kshara eva ca ksharah sarvāni bhūtāni kūtastho kshara
ucyate 17 uttamah purushas
tv anyah paramātme
'ty udāhritah yo loka-trayam
āvishya bibharty avyaya
īshvarah 18 yasmāt ksharam
atīto 'ham aksharād api
co 'ttamah ato 'smi loke
vede ca prathitah purushottamah 19 yo mām
evam asammūdho jānāti purushottamam sa sarva-vid
bhajati mām sarva-bhāvena bhārata 20 iti guhyatamam
shāstram idam uktam
mayā 'nagha etad buddhvā buddhimān syāt krita-krityash ca
bhārata OM TAT
SAT ity
shrīmad bhagavad gītāsūpanishatsu brahma
vidyāyām yoga
shāstre shrī krishnā 'rjuna samvāde purushottama yogo nāma pañca dasho
'dhyāyah